Blog

Toen ik afstudeerde als B-verpleegkundige in Endegeest, Oegstgeest, wilde ik eigenlijk maar 1 ding. Ik wilde naar Amsterdam. Ik zag die stad als het mekka voor iemand als ik die een fascinatie had voor grote steden, gekte, verslaving en dakloosheid. Toen ik enige tijd in Amsterdam werkte, wilde ik alleen nog maar naar New York. Ik zoek in mijn leven eigenlijk altijd naar de overtreffende trap. New York is DE stad voor iemand die van stadsgekte houdt. In het jaar 2002 organiseerde ik een studiereis voor 5 leden van het Rehabteam in Amsterdam. Tijdens die studiereis was ik een uur op bezoek bij Pathways to Housing. Het stal mijn hart. Ik voelde dat daar iets bijzonders gebeurde. Ik heb er in 2004 drie maanden gewerkt en ik ben in Nederland presentaties over het Housing First model gaan geven. Met veel enthousiaste mensen heb ik het model naar Nederland gehaald. Anyway. Ik ben nooit meer van New York genezen. Het is de hoofdstad van de wereld. Zoveel verschillende culturen leven daar samen, in vrede. En iedereen wil New Yorker zijn of worden. De stad heeft een sterke eigen identiteit en iedereen wil daar deel van uit maken. Ik houd van het arbeidsethos van Amerikanen, hun servicegerichtheid, de hoffelijkheid, de wil om alles met jou te delen wat jij wilt weten (de roddel dat Amerikanen oppervlakkig zijn, is een  mythe), de uitnodigende houding naar mensen van andere origine, het geloof in nieuwe mogelijkheden, de trots die gepaard gaat met het geloof dat je alles kunt bereiken, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Terwijl ik dit schrijf hoor ik mensen “ja, maar……..” zeggen. Als professionals of cliënten aan mijn reizen hebben deelgenomen, wordt er nooit meer in ‘ja, maar…’ en ‘proberen’ gedacht en gesproken. Je doet iets of je doe het niet. Die woorden hebben mensen uit hun vocabulaire geschrapt. Mensen gaan in mogelijkheden denken. De mogelijkheid dat je als mens die ten prooi gevallen is aan een psychiatrische ziekte, kunt herstellen. Dat je ophoudt een etiket te zijn, een stigma. Dat je deel uitmaakt van de samenleving. Dat je kunt liefhebben, dat er van je gehouden wordt. Want ook dat is Amerika. Zij lopen jaren voor op de ontwikkeling van Consumer Run programma’s.

Een reis is voor mij geslaagd als ik merk dat deelnemers bijvoorbeeld die transformatie al tijdens de reis hebben gemaakt en doorgaans is dat het geval. Bij sommige mensen gebeurt dat al voordat wij vertrekken, want de voorbereiding begint al drie maanden voor vertrek. Bij anderen komt het na de eerste werkbezoeken, bij weer anderen pas aan het einde van de week. Evengoed. Het gebeurt altijd. Op 250 mensen was er niet 1 die ontevreden was over wat hij of zij meegemaakt had. Dat heeft ook te maken met het hele lerende concept dat ik in mijn reizen verweven heb. Elke reis is zo goed als je laatste reis. Ik verslap nooit en wil mensen een onvergetelijke ervaring geven. Ik hoop dat ze hun perceptie over cliënten en hun werk bijstellen. Ik hoop dat ze beter gaan luisteren naar cliënten en mensen gaan geven waar zij om vragen.

Elk gezelschap is ideaal. Als mensen inschrijven op mijn reizen, dan geeft dat aan dat ze behoefte hebben aan verbreding van hun horizon, van hun kennis, van hun netwerk. Het mooiste compliment dat ik in januari van een deelnemer heb gekregen is de conclusie dat ik alles had waargemaakt dat ik voor-, tijdens- en na de reis beloofd had. Aankomen op Schiphol betekent niet dat de reis voor mij is afgelopen. Ik blijf contact houden met mensen, als ze daar prijs op stellen. Samen proberen we veranderingen teweeg te brengen. Wij hebben elkaar nodig. Deelnemers verzuchten soms maanden na terugkomst dat zij weer zijn opgeslokt door het systeem waarin zij werken. Dat ze de inspiratie, adrenaline en bevlogenheid die zij tijdens de reis hadden opgebouwd, zijn kwijtgeraakt. Ik coach mensen ook op de vaardigheid om dat vast te houden. De reis heeft meer dan eens impact op het privéleven van deelnemers. Het aannemen van een andere werkhouding brengt ook veranderingen op andere niveaus met zich mee. Je moet weg van huis en haard om echt te kunnen veranderen. Mensen zijn behoudend, ik ook. Reizen betekent al je angsten opzij zetten en de wereld met open vizier tegemoet treden.

Ik heb een student een half jaar geleden gevraagd een animatiefilm te maken over de resultaten die de meer dan 20 studiereizen hebben opgeleverd. Ik ben gaan schrijven en moest stoppen bij het getal 75. De student vroeg mij al te stoppen bij 35, want de film zou anders te lang worden. De reizen genereren resultaten op veel verschillende vlakken. Ik ben mijn reizen ook bij het RINO onder gaan brengen. Daardoor bereik ik meer mensen. In Nederland zijn op basis van de studiereizen in minstens vier steden Housing First Projecten gerealiseerd. Er zijn initiatieven tot het ontwikkelen van meer Cliëntgestuurde Projecten. De instelling Pameijer in Rotterdam heeft een onderwijsmodel uit New York (Howie the Harp, Harlem) naar Rotterdam gehaald. Dit jaar zijn zij begonnen met het opleiden van ervaringsdeskundigen volgens dat model. Volgend jaar, in 2013, organiseer ik met veel enthousiaste mensen een Consumer Conference in Nederland, waarbij wij veel Amerikaanse consumers naar Nederland gaan halen. Individueel gesproken kan ik stellen dat professionals positiever, resultaatgerichter en consumentgerichter gaan werken na terugkomst.  De resultaten die ook zeer tot de verbeelding van mensen spreken zijn de resultaten die bereikt worden door de cliënten die deelnemen aan de reizen die Harry Gras (SPV, Altrecht) en ik elk jaar voor Altrecht, de Tussenvoorziening, het SBWU, het Steunpunt GGZ Utrecht en Kwintes, mogen organiseren. Alles wat die mensen in 8 dagen meemaken, werkt in de hand dat ze het geloof in eigen kunnen (her)vinden. Ze komen terug met het gevoel dat ze bergen kunnen verzetten en zij doen het niet meer voor minder. Mensen vinden een woning, belangrijke banen, maken nieuwe vrienden, richten een stichting op, worden keynote speakers op congressen, volgen opleidingen (en ronden die met goed gevolg af), laten ‘vastgeroeste hulpverleners’ weer swingen (waardoor cliënten krijgen wat ze verdienen), laten directeuren huilen van ontroering en verbazing en bovenal, ze komen terug met het gevoel dat ze mens zijn en meetellen. Met het gevoel dat hun bestaan betekenis voor ons heeft. Dat ze hier zijn met een reden. What more can you wish for.

Ik heb maar één  ‘Enno’ gekend in de 54 jaar dat ik deel uitmaak van dit aardse bestaan. Dat was een onverdeeld genoegen, want Enno was de broer van Eric, één van mijn beste vrienden. Hij had een nogal stoffig imago. Het uiterlijk van wat mijn puberzoon nu een ‘nerd’ zou noemen. Evenwel, Enno was wel een aimabele en aardige boekenwurm. Terwijl wij elk ouderlijk huis in ons vriendenclubje van vijf stuntelige tieners gevoeglijk afbraken, bleef Enno voor ons de wijze, aardige oudere broer ‘van’. Hij voerde ons krentenbrood uit zware, groene legerblikken. Die waren door de man die daar op zondag het vlees sneed, uit een landmacht depot meegenomen. De vader van Enno was majoor. Hij was nooit thuis. Hij was getrouwd met het leger. Evengoed. Enno is altijd een naam gebleven uit lang vervlogen tijden. Niemand noemt zijn kind nog zo. Dit vakantiehuis uit het jaar 1917, aan de Badweg op Schiermonnikoog is ook bepaald stoffig te noemen. Maar dan prettig stoffig, want het is een huis uit vervlogen tijden en welhaast, op een paar moderne apparaten na, nog in dezelfde staat als de jaren waarin het huis gebouwd werd. Wij vieren er, voor het eerst, een onvergetelijke vakantie. Ik heb een broertje dood aan stationair draaien, want dat betekent voor mij achteruitgang. Maar soms is het gewoon prettig als dingen hetzelfde blijven. Neem de kelners van Hotel van de Werff. Die lopen daar al heel lang rond en gaan in het harnas sterven, zo veel is duidelijk. Ik maak mij sterk dat zulks ook nog in hun contract is opgenomen. En dan laat ik het café van het hotel niet buiten beschouwing. Dat is, net als Enno, in oorspronkelijke staat gelaten. Een potje bier met een schaaltje bitterballen met mosterd smaakt nergens anders beter. Heel lang geleden heb ik eens gedineerd in het restaurant van v/d Werff. Er liep een Engelse waiter rond. Mijn vrouw vroeg hem belangstellend welke vegetables van de dag er op het menu stonden?! “I’m not interested”, stelde de man vrij resoluut. En hij keek er ook nog bij weg. Mijn vrouw zocht steun bij mij, stelde de vraag nog een keer, kreeg hetzelfde antwoord en ik lag inmiddels onder de tafel van het lachen. John Cleese in Fawlty Towers had het hem niet nagedaan.

Dit eiland wordt ook wel het mooiste stukje van Nederland genoemd. Dat is niet overdreven. Iedereen die net als ik de moeite neemt om over het strand 19.5 kilometer op de fiets naar de Balg af te leggen, weet waar ik op doel. Ik herinner mij dat ik als klein kind, achterop de fiets van oom Arend, naar het strand van Scheveningen fietste. Er waren dagen bij dat er, behalve oom Arend en ik, anderhalve man en een paardenkop aan die kust te vinden waren. Als je die sensatie hier wilt proeven, dan moet je de tocht naar het uiterste puntje van dit eiland, bij eb aanvaarden. Nooit was ik in mijn leven zo alleen, omringd door oogverblindende, maar opeens ook angstaanjagende natuur. Zeemeeuwen scheren rakelings over je hoofd om je van hun nesten af te leiden. Een rechte gang over het strand is er niet mogelijk. Het strand is er zo breed dat je bij elke pedaaltred moet bedenken welk deel van die zandvlakte het meest geschikt is om die fietsend in plaats van lopend over te steken.

Rond de Duitse en Nederlandse Waddeneilanden leven 25.000 zwarte en grijze zeehonden. Min 1 dan. Die kwam ik onderweg in levenloze en verregaande staat van ontbinding tegen. Bij de Balg trof ik Albert, een gepensioneerde bioloog en leraar. Hij stond er door een Swarovski verrekijker naar op een zandplaat aangenaam verpozende zeehonden te kijken. Hij bleef, ondanks dat ik daar toch duidelijk aanwezig was, sthenisch door zijn kijker turen. Later begreep ik dat hij die robben aan het tellen was, maar door mijn komst de tel was kwijtgeraakt. Hij was tot het aantal van 450 gekomen. Wij hebben er een uur met elkaar staan praten. Volgend jaar, in de maand februari, ga ik voor een groep pubers een lezing geven over dakloosheid en psychiatrie. In opdracht van Albert.

In de erker van Enno staat een prachtig schrijftafeltje. De sereniteit van het eiland en dit huis is zo overweldigend dat de inspiratie makkelijk boven komt drijven. De BTW voor het 2^e kwartaal van dit jaar. De tekst voor een interview. En drie columns. Het resultaat van een week Schier, niks aan je hoofd en gewoon vroeg opstaan. Elke ochtend zie ik dezelfde man, gekleed in slechts een zwembroek en een om de schouders gedrapeerde badhanddoek op de fiets van het strand terugkeren. Van een vroege en waarschijnlijk frisse duik in de Noordzee.

Volgens de bestuurder van de tractor van de Balgexpress zit er zoveel schol in de Noordzee dat je vanaf Schiermonnikoog over de schol naar Noorwegen kan lopen. Een zeehond eet gemiddeld vijf kilo vis per dag. Vermenigvuldig dat met 25.000 zeehonden, dat maal 365 dagen en je komt op het astronomische getal van 45.625.000 kilo vis uit. Als je dan bedenkt dat dit getal 20% zou betekenen van de totale visvangst in deze wateren, dan begint het je te duizelen. 228 Miljoen kilo vis. Ik voelde mij er aan de toonbank van de Schiermonnikoger Vishandel aan de Noorderstreek iets minder schuldig over. Vorig jaar leerde ik, kijkend naar National Geographic, waar de Tilapiafilet vandaan komt en hoeveel arme mensen zich de pleuris moeten werken om die vis op onze westerse borden te krijgen. Ik heb nimmer meer zo’n stukje vis aangeraakt, laat staan gegeten. Hier eet ik elke dag met een gerust hart een lekker platvisje. Gewoon met een beetje paneermeel en waddenzout, om en om in de koekenpan.

Over gezond gesproken. Enno is voor het grootste deel uit asbestplaten opgebouwd. Ik weet er te weinig van om te weten of twee weken blootstelling daaraan schadelijk is voor je gezondheid. Volgens mij moet je daarvoor minstens gaan breken, schuren en slijpen. Ik steek vooralsnog mijn kop voor dit huis in het Waddenzand. Het is hier geweldig toeven. Een rijksmonument, één groot reservaat. Onbedorven land, waar niet met kratten bier gestapeld wordt en waar mensen je de hele dag gedag zeggen. Bovendien, ‘Hoezee!’ voor vervlogen tijden en stoffige imago’s. Eternietplaat, dat klinkt toch veel moderner en mensvriendelijker?

Een week lang door New York reizen is nog geen garantie dat een studiereis jaren in het hoofd van deelnemers zal blijven hangen. Elke keer zoek je naar hét onderdeel dat een verschil gaat maken. Elke reis is zo goed als de laatste reis. Nooit verslappen of er routinematig op vertrouwen dat iets wat in de laatste reis werkte ook wel zal werken in de volgende reis. Elke reis staat op zichzelf.

Eén activiteit maakt altijd diepe indruk

Ik noem het ‘The Bubble’. Omdat het voor veel mensen een doorbraak in hun leven betekende. Omdat ze tot het inzicht kwamen dat ze op deze wereld gekomen zijn met een reden. Omdat hun bestaan betekenis voor ons heeft.

Het concept lijkt simpel. Zet joe groep temidden van 8 miljoen bedrijvige mensen 3 uur lang in een geluiddichte ruimte, hoog boven de stad. Laat iedereen in een dialoogopstelling plaatsnemen. Dat betekent tafels weg, stoelen in een kring en alles thuislaten. Behalve een pen en een opschrijfboekje. Creëer opperste concentratie. 100% Aanwezigheid. Een vissenkom. Trance.

Nodig 5 getalenteerde mensen uit

En laat ze hun verhaal doen. Verhalen over wat het betekent om in 1 leven 20 diagnoses om je oren te hebben gekregen, om je kind af te moeten staan, om met een man te leven die elke dag probeert om elk greintje gevoel voor eigenwaarde uit je te slaan en tegelijkertijd een zoon met autisme op te voeden, om geleefd te worden door drugs, om volledig down and out en dakloos te zijn, om zo depressief te zijn dat je niet meer wilt leven, om door een belachelijk soepele wapenwet vier familieleden naar hun graf te moeten dragen, om jarenlang in een gevangenis door te brengen, om psychotisch te worden, terwijl je net in de kracht van je leven bent, om in een isoleercel gepropt te worden, om 12 keer geshocked te worden.

Hoe kan zo’n bijeenkomst dan toch uitgroeien tot een magisch moment?

Ja, dát is het geheim van de smid.

Nou vooruit. Een tipje van de sluier: het sleutelwoord is resilience, ofwel veerkracht. Eén van de mooiste Engelse woorden die ik ken. Want deze mensen vertellen je óók hoe je dat allemaal te boven komt en uitgroeit tot een keynote speaker.

Dan kan het zomaar gebeuren dat de ‘patiënten’ die ik tot nu toe heb meegenomen na die ontmoeting voor het eerst in hun leven het gevoel hebben dat ze gehoord worden. Dat ze na 12 shockbehandelingen binnen 3 maanden weer aan het werk zijn. Dat ze beseffen dat ze succesvol zijn. Dat ze kwetsbaar kunnen zijn. Dat ze eigenhandig een stichting oprichten. Dat ze vastgeroeste hulpverleners laten swingen. Dat ze zich voor het eerst in hun leven laten omhelzen. Dat ze het gevoel hebben dat ze er niet meer alléén voor staan. Dat ze na terugkeer in Nederland een belangrijke baan bemachtigen. Dat ze een huis krijgen. Dat ze vriendschap met anderen sluiten. Dat ze ophouden patiënt te zijn. Dat ze het stigma afwerpen en voortaan als  Messenger of Hope door het leven gaan.

Als levend, passievol en energiek voorbeeld voor anderen.
 
photo credit: josullivan.59 via photopin cc

Soms kom je op plekken in de wereld waar je niet eens dood gevonden wilt worden. Eén van mijn reisgenoten had al dagen last van een pacemaker die haperde. Evenwel. Het kan ook de stress van een stomende stad en airco gekoelde gebouwen zijn geweest. Daar zijn wij nooit achter gekomen. Achtenvijftighonderd kilometer van huis neem je evengoed geen onnodige risico’s. Jonathan van het Kings County Hospital in Brooklyn, een ervaringsdeskundige van een psychiatrische afdeling bij wie wij op bezoek waren, loodste ons snel, via allerlei sluipwegen, naar de ER. Een beetje geluk moet je dan wel hebben. Er zaten daar tientallen mensen in een hectisch milieu te wachten tot zij geholpen werden. Bijna alles wat wij in ziekenhuissoaps voorgeschoteld krijgen klopt trouwens als een bus. Er liepen prachtige donkere zusters rond en we kwamen een uitermate knappe Rastafari dokter tegen, een bekende van Jonathan. Een plekje in één van de talrijke door kamerschermen gescheiden hokjes was snel geregeld. De ER was verder afgeladen. Op de meest onwaarschijnlijke plekken stonden bedden met mensen erin. Ik heb er niet één mens de toekomst met vertrouwen tegemoet zien kijken. Iedereen was in zichzelf gekeerd, met een al of niet van pijn vertrokken gezicht. Terwijl ik voor het toilet op mijn beurt stond te wachten, werd ik bruusk opzij geduwd door een geagiteerde man. Zijn linkerhand had hij stevig om de gulp van zijn spijkerbroek geklemd, terwijl hij luid voor zich uit schreeuwde, “I have to take a leak! Somebody help me!” Hij zette zijn kleine boodschap kracht bij door met zijn rechterhand de deurklink een paar flinke meppen te verkopen. Vlak naast hem kermde een bejaarde man het uit toen een verpleegkundige bij hem een infuusnaald inbracht. Hij wist nog wel te melden dat het nu toch hoog tijd werd dat the Hospital Security ten tonele zou verschijnen. Een alerte medepatiënt greep een urinaal uit een rek en maande de man zich in een hoekje van de ER terug te trekken. Dat was tegen dovenmansoren gezegd. Hij deed het en plein public. Het had hem erg hoog gezeten, want slechts luttele minuten later zag ik hem met een gelukzalige trek om de ogen en wijd opengesperde mond, al snurkend weer op zijn bed liggen. Even verderop lag een oogverblindende Aziatische schoonheid groggy te wezen. Ze probeerde met alle macht haar zwalkende rechterhand, met daarin haar IPhone, stil te houden. Op haar rechterkuit en  bovenarm prijkten indrukwekkende tattoos. Ze droeg designer kleding. Laat in de middag stond er opeens een jongeman naast haar bed. Zij had niks aan die kerel. Hij was zo onder indruk van wat om hem heen plaatsvond, dat hij noch oog, noch oor voor zijn vriendin had. Ze zagen er allebei uit alsof ze vroegtijdig een Housefestival hadden moeten verlaten. Met inneming van een waarschijnlijk onbeperkte hoeveelheid genotmiddelen. Het was duidelijk dat ook zij op de verkeerde plek beland was. De dokter wilde ons daar 24 uur houden. Mijn medereiziger voelde daar niets voor. Ik kon haar geen ongelijk geven. De romantiek van een tv-serie was hier ver te zoeken.

Eén dag voordat mijn twintigste studiereis naar New York zou gaan plaatsvinden was ik uitgenodigd op het congres van GGZ+ in Den Haag. Ik geef toe, ik hoor ook bij de maatschap GGZ+, maar de prijs werd toegekend door het publiek, dus dat feit telt niet. Mijn studiereizen naar New York en dan met name voor Consumers waren genomineerd voor een Award. Acht jaar heb ik aan het Lerende Concept van de reizen gesleuteld en toch leer ik, net als de deelnemers, elke reis weer wat nieuws. De reizen hebben op een schaal van 0 tot 5 nooit lager dan een 4 gescoord, meestal zelfs 4.5 en hoger. De eerste reis voor alleen consumers in mei 2011 was een regelrecht succes. De sprongen die de deelnemers in hun Herstel hebben gemaakt zijn fenomenaal. Op YouTube onder de titel ‘Rokus Loopik Learning Experiences’ kunt u daar een mooie animatiefilm over vinden van Nick van der Plaat. De animatie laat een selectie zien van de resultaten van mijn Lerende Reizen.

Ik preek niet graag voor eigen parochie en dus had ik Jerry gevraagd een presentatie van 15 minuten voor mij waar te nemen. Jerry was 1 van de deelnemers aan de Consumer Tour in mei 2011. Zijn voordracht was alles wat je van een natuurtalent mag verwachten. Een onnavolgbaar verhaal over ervaringsdeskundigheid, herstel, recovery, rehabilitatie. Alles waar je kippenvel van krijgt en wat je nooit meer gaat vergeten. Jerry gaat het ver schoppen in de Geestelijke Gezondheidszorg. Een jaar na terugkomst uit NYC heeft hij een zeer belangrijke baan bij GGZ Altrecht weten te bemachtigen. U gaat in de hoedanigheid van projectleider Consumer Initiatives nog veel van hem horen. Jerry Rocks. Ik ben hem eeuwig dank verschuldigd. Hij sleepte met zijn voordracht de eerste prijs in de wacht. De eerste in mijn loobaan van dertig jaar. Wij hebben het prachtige kunstwerk overigens nog ter plekke geschonken aan Michael. Die was ook mee in mei. Hij is inmiddels voorzitter van zijn zelf bedachte Stichting Peer2Peer. De prijs komt te hangen in zijn kantoor aan de Oude Gracht in Utrecht. Op een prominente plek. Als bewijs van de mogelijkheid van een wonder in ieders leven. Zonder- en/of met een so called handicap.

Met Mr. Bojanglesop de speakers door de Bourgogne rijden, terwijl links en rechts diepgele koolzaadvelden voorbijschieten. Dat heet met recht geluk. Daar rij je een blokje voor om. Ik woon deze week met 2 hulpverleners, Mike (the Handyman), Joep (the Certified Peer Specialist) en 4 cliënten 5 dagen in mijn huis in Frankrijk.Ik ga daar nooit prat op, op dat huis. Behalve voor deze keer. Mijn vriend en collega Harry Gras en ik hadden bedacht dat het aanbieden van een korte vakantie wel aan zou slaan bij mensen die een forse duw van het leven hebben gekregen. Zo’n trauma kan variëren van een psychiatrisch probleem, dakloosheid, tot een verslaving. Of combinaties daarvan. Spreken in ziekelijke termen laat ik verder achterwege. Dat gaat niet over Herstel. We hebben vooral gesproken over dromen en toekomstperspectieven.

Dromen

Dat gaat eigenlijk vanzelf als je met 8 mannen een huis deelt in de campagne, ver weg van de bewoonde wereld. Je kookt samen, je eet samen, je wast samen af en je werkt samen een klussenlijst af. Geen coffeeshop in de buurt. Een dagstructuur dringt zich dan vanzelf  op. De zon komt op en gaat weer onder. En ’s nachts zingt de Nachtegaal. Dan kan het zomaar gebeuren dat die structuur en naastenliefde zijn vruchten af gaat werpen.

The trail is the thing

Elke dag, bij het ontbijt, las ik een kort Amerikaans Herstelverhaal voor. Jaap had er een duidelijke mening over: “Ik heb geen zin meer in therapie, ik ben sufgeluld over wat wel en niet mag in de klinieken. Dus laat dat maar achterwege.”  Dat boek, The Trail is the Thing, is het beste boek over Herstel dat ik de laatste jaren heb gelezen. Ik gebruik het bij elke gelegenheid en lees ook mijzelf elke ochtend een krachtig verhaal voor. De dag kan voor mij dan niet meer stuk. Met een mooi woord heet zoiets priming. Een rooskleurig toekomstbeeld kan maar één kant op; de rooskleurige kant.

Rode wijn

Het miste zijn effect ook in deze week niet. Zelfs Jaap begon er na twee dagen schik in te krijgen. Elke dag was er wel iemand in de groep die mij er aan herinnerde om het verhaal voor te lezen. Evenwel. Midweeks moest er natuurlijk wel iets mis gaan. Mohamed had bij de Carrefour twee flessen rode wijn gekocht. Zogenaamd voor de chef van zijn werkplaats. Die vond ik ’s avonds leeg terug achter een stapel beddengoed. Mij neem je na dertig jaar verplegen niet meer in de maling. Mohamed maakte een bijzonder lange nacht, waarna hij besloot verder niet meer te drinken.

Pinnen

Op de laatste dag vierden wij 48 uur droogstand voor Mohamed en Leroy. Na het voorlezen van  een verhaal over het geven van complimenten, schonk ik Jaap het boek. Hij was ontroerd en sprak een indrukwekkende afscheidsrede uit. Onderzoek heeft uitgewezen dat psychosen twee keer vaker voorkomen in dichtbevolkte gebieden, dan op het platteland. Ik heb Mohamed die laatste 48 uur niks geks meer horen zeggen. En Jaap, die wilde niet meer naar huis. “Eigenlijk mis ik hier alleen nog een Postbankpinmachine.”

photo credit: paraflyer via photopin cc

You go to sleep with everything and you wake up with nothing.

 
Deze uitspraak kreeg ik mee toen ik de moeite nam om een dakloze man aan te spreken. Hij hield de deur voor mij open van een Starbucks op 7th Avenue in New York. In ruil voor die dienst vroeg hij mij wat klein geld. Hij vertelde dat hij er niets voor voelde om in een opvang voor daklozen te slapen:

“Daar laat je een hond nog niet slapen”

Het aantal daklozen in New York is de laatste jaren gelukkig fors gedaald. Het feit dat meer instellingen meer met elkaar samenwerken geeft meer goede resultaten. Het Departement van Daklozen Diensten heeft het heft in handen genomen en maakt in deze stad de dienst uit. Als er niet wordt samengewerkt en er geen resultaat geboekt wordt, dan krijg je als instelling simpelweg geen geld en contract meer. ‘Resultaat’ wordt heel praktisch vertaald in het aantal mensen dat je van straat haalt en van straat kunt houden. Hoe simpel kan het zijn.

Evenwel. De economische recessie is nog lang niet voorbij. De instellingen die zich met daklozen bezighouden worden de komende jaren flink afgeknepen.  Het aantal daklozen, alleen of families, zal daardoor flink gaan toenemen. Dat is de verwachting. En toch blijven New Yorkers onvoorwaardelijk positief. Dat zit diep in de volksaard verankerd. Als je bedelt, dan stel je daar een dienst tegenover. Voor niks gaat hier alleen de zon op. En dus houdt je de deur voor iemand open of je beult jezelf voor een paar bucks af door de stoep voor een winkel van een paar meter sneeuw te bevrijden.

Hoffelijk

Op de voorlaatste dag van onze studiereis bezochten wij The Living Room. In New York heet zoiets een ‘Drop in Center’. De taxichauffeur die ons bij het Inloopcentrum wilde afzetten was er niet gerust op. Of we zeker wisten dat wij op dit adres afgezet wilden worden? “Ik kom hier eerlijk gezegd nooit en dat zouden jullie ook niet moeten doen.” Volgens Ralph Acevedo van the Bronx Works valt het allemaal wel mee. Statistisch gezien ben ik het met hem eens. Tijdens de 8 studiereizen die ik in de afgelopen 7 jaar gemaakt heb is mij niet 1 keer iets overkomen. Sterker, de hoffelijkheid van New Yorkers is zo overweldigend, dat zoiets voor een gemiddelde Europeaan eenvoudig niet te begrijpen is. En toch blijven wij maar roepen dat Amerikanen oppervlakkig zijn.

‘Ik spreek thuis, in mijn vrije tijd, nooit zomaar iemand op straat aan’

liet Hans Pijp, een meegereisde daklozenpsychiater mij weten. “Hier doe ik niet anders en ik heb de leukste ontmoetingen, elke dag!” In een inloopcentrum vol met hardcore daklozen verwacht je weerstand. Tegenzin om met pottenkijkers te spreken. Niet in the South Bronx. Je krijgt er een nette rondleiding, in een nette omgeving. Want een nette omgeving heeft een helende werking op je geest. Voor wie nog twijfels heeft over waar Amerikanen voor staan. Bekijk een politieauto van the NYPD. Zij hebben ‘Courtesy’ hoog in het vaandel staan. Letterlijk.

Connie. I met her the day before the Rudle Conference. I would speak about stigma and how people with a psychiatric label can turn away from it. The Conference was in Stord, Norway. Connie lives in Norway and before that she lived in Canada. She is fluent in English.
 

Connie was depressed for five years

 
She experienced misery up close and actually her recovery was still in its early stages. She was pleasantly surprised and amazed when I asked her to work with me. A few hours before we were to go on stage, we discussed our performance. To be honest, I was a bit worried. Connie’s breathing sounded like that of a marathon runner after the 30k limit. Despite the mindfulness course she took.

The Mental Health Association of Southern Pennsylvania, an organization run by consumers, read out an empowering message at the beginning of each day. They were meant to provide people with the power to turn the day into a memorable one. Providence made me bring one of these stories to Norway.

“Ending among the Stars.” Connie wanted to read out that message during our performance.

*  I love and accept myself and I am worthy of love.

*  I am a unique, peaceful and free being.

*  I am safe and protected.

*  I am joyful…grateful, …loving…

*  I am a forgiving person.

*  It is safe for me to give and receive love.

*  I am talented and successful in all that I do.

Some people say affirmations before each meal. Some start their day with

a new affirmation. Others end their day with a positive thought. The more

We use affirmations; the more we’ll find ourselves in a positive place

that will support us, especially as we find ourselves ‘among the stars’.

The proverbial needle. That’s what you could hear falling during Connie’s presentation. Many felt like crying. I was one of them. Connie took the opportunity to explain to the audience how she, at a certain moment in her life, had felt like drowning in a mental marshland. And how much effort it takes people with a psychiatric label to think of something positive about themselves.
 

Connie’s story gave us goose bumps

 
The audience treated her to a standing ovation, again and again. And Connie had the feeling she went to the moon and back. The day I got home, Connie sent news. She had opted for a job at a local Outreach Team as a peer worker. And she probably will get that job.

“You made me feel like I was on top of the world, somewhere among the Stars!”

In fact I had nothing to do with it. Connie was the Star. And that is the way it should be.

photo credit: Thomas Leuthard via photopin cc