Toen ik afstudeerde als B-verpleegkundige in Endegeest, Oegstgeest, wilde ik eigenlijk maar 1 ding. Ik wilde naar Amsterdam. Ik zag die stad als het mekka voor iemand als ik die een fascinatie had voor grote steden, gekte, verslaving en dakloosheid. Toen ik enige tijd in Amsterdam werkte, wilde ik alleen nog maar naar New York. Ik zoek in mijn leven eigenlijk altijd naar de overtreffende trap. New York is DE stad voor iemand die van stadsgekte houdt. In het jaar 2002 organiseerde ik een studiereis voor 5 leden van het Rehabteam in Amsterdam. Tijdens die studiereis was ik een uur op bezoek bij Pathways to Housing. Het stal mijn hart. Ik voelde dat daar iets bijzonders gebeurde. Ik heb er in 2004 drie maanden gewerkt en ik ben in Nederland presentaties over het Housing First model gaan geven. Met veel enthousiaste mensen heb ik het model naar Nederland gehaald. Anyway. Ik ben nooit meer van New York genezen. Het is de hoofdstad van de wereld. Zoveel verschillende culturen leven daar samen, in vrede. En iedereen wil New Yorker zijn of worden. De stad heeft een sterke eigen identiteit en iedereen wil daar deel van uit maken. Ik houd van het arbeidsethos van Amerikanen, hun servicegerichtheid, de hoffelijkheid, de wil om alles met jou te delen wat jij wilt weten (de roddel dat Amerikanen oppervlakkig zijn, is een mythe), de uitnodigende houding naar mensen van andere origine, het geloof in nieuwe mogelijkheden, de trots die gepaard gaat met het geloof dat je alles kunt bereiken, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Terwijl ik dit schrijf hoor ik mensen “ja, maar……..” zeggen. Als professionals of cliënten aan mijn reizen hebben deelgenomen, wordt er nooit meer in ‘ja, maar…’ en ‘proberen’ gedacht en gesproken. Je doet iets of je doe het niet. Die woorden hebben mensen uit hun vocabulaire geschrapt. Mensen gaan in mogelijkheden denken. De mogelijkheid dat je als mens die ten prooi gevallen is aan een psychiatrische ziekte, kunt herstellen. Dat je ophoudt een etiket te zijn, een stigma. Dat je deel uitmaakt van de samenleving. Dat je kunt liefhebben, dat er van je gehouden wordt. Want ook dat is Amerika. Zij lopen jaren voor op de ontwikkeling van Consumer Run programma’s.
Een reis is voor mij geslaagd als ik merk dat deelnemers bijvoorbeeld die transformatie al tijdens de reis hebben gemaakt en doorgaans is dat het geval. Bij sommige mensen gebeurt dat al voordat wij vertrekken, want de voorbereiding begint al drie maanden voor vertrek. Bij anderen komt het na de eerste werkbezoeken, bij weer anderen pas aan het einde van de week. Evengoed. Het gebeurt altijd. Op 250 mensen was er niet 1 die ontevreden was over wat hij of zij meegemaakt had. Dat heeft ook te maken met het hele lerende concept dat ik in mijn reizen verweven heb. Elke reis is zo goed als je laatste reis. Ik verslap nooit en wil mensen een onvergetelijke ervaring geven. Ik hoop dat ze hun perceptie over cliënten en hun werk bijstellen. Ik hoop dat ze beter gaan luisteren naar cliënten en mensen gaan geven waar zij om vragen.
Elk gezelschap is ideaal. Als mensen inschrijven op mijn reizen, dan geeft dat aan dat ze behoefte hebben aan verbreding van hun horizon, van hun kennis, van hun netwerk. Het mooiste compliment dat ik in januari van een deelnemer heb gekregen is de conclusie dat ik alles had waargemaakt dat ik voor-, tijdens- en na de reis beloofd had. Aankomen op Schiphol betekent niet dat de reis voor mij is afgelopen. Ik blijf contact houden met mensen, als ze daar prijs op stellen. Samen proberen we veranderingen teweeg te brengen. Wij hebben elkaar nodig. Deelnemers verzuchten soms maanden na terugkomst dat zij weer zijn opgeslokt door het systeem waarin zij werken. Dat ze de inspiratie, adrenaline en bevlogenheid die zij tijdens de reis hadden opgebouwd, zijn kwijtgeraakt. Ik coach mensen ook op de vaardigheid om dat vast te houden. De reis heeft meer dan eens impact op het privéleven van deelnemers. Het aannemen van een andere werkhouding brengt ook veranderingen op andere niveaus met zich mee. Je moet weg van huis en haard om echt te kunnen veranderen. Mensen zijn behoudend, ik ook. Reizen betekent al je angsten opzij zetten en de wereld met open vizier tegemoet treden.
Ik heb een student een half jaar geleden gevraagd een animatiefilm te maken over de resultaten die de meer dan 20 studiereizen hebben opgeleverd. Ik ben gaan schrijven en moest stoppen bij het getal 75. De student vroeg mij al te stoppen bij 35, want de film zou anders te lang worden. De reizen genereren resultaten op veel verschillende vlakken. Ik ben mijn reizen ook bij het RINO onder gaan brengen. Daardoor bereik ik meer mensen. In Nederland zijn op basis van de studiereizen in minstens vier steden Housing First Projecten gerealiseerd. Er zijn initiatieven tot het ontwikkelen van meer Cliëntgestuurde Projecten. De instelling Pameijer in Rotterdam heeft een onderwijsmodel uit New York (Howie the Harp, Harlem) naar Rotterdam gehaald. Dit jaar zijn zij begonnen met het opleiden van ervaringsdeskundigen volgens dat model. Volgend jaar, in 2013, organiseer ik met veel enthousiaste mensen een Consumer Conference in Nederland, waarbij wij veel Amerikaanse consumers naar Nederland gaan halen. Individueel gesproken kan ik stellen dat professionals positiever, resultaatgerichter en consumentgerichter gaan werken na terugkomst. De resultaten die ook zeer tot de verbeelding van mensen spreken zijn de resultaten die bereikt worden door de cliënten die deelnemen aan de reizen die Harry Gras (SPV, Altrecht) en ik elk jaar voor Altrecht, de Tussenvoorziening, het SBWU, het Steunpunt GGZ Utrecht en Kwintes, mogen organiseren. Alles wat die mensen in 8 dagen meemaken, werkt in de hand dat ze het geloof in eigen kunnen (her)vinden. Ze komen terug met het gevoel dat ze bergen kunnen verzetten en zij doen het niet meer voor minder. Mensen vinden een woning, belangrijke banen, maken nieuwe vrienden, richten een stichting op, worden keynote speakers op congressen, volgen opleidingen (en ronden die met goed gevolg af), laten ‘vastgeroeste hulpverleners’ weer swingen (waardoor cliënten krijgen wat ze verdienen), laten directeuren huilen van ontroering en verbazing en bovenal, ze komen terug met het gevoel dat ze mens zijn en meetellen. Met het gevoel dat hun bestaan betekenis voor ons heeft. Dat ze hier zijn met een reden. What more can you wish for.