In de maand juni van dit jaar liep ik door de Bronx in New York, toen ik benaderd werd door de redactie van het programma ‘Memories’ van de KRO. Een Nederlandse man, genaamd Sander Kuit en gewezen student op een New Yorkse filmacademie, was op zoek naar Emily, een destijds (1998) jonge, dakloze vrouw. Hij trok maandenlang met haar op, maakte haar tot ‘leading actress’ in zijn afstudeerfilm en liet haar vervolgens achter in New York. Emily had hem gevraagd had haar mee te nemen naar Nederland. Sander kreeg na 14 jaar wroeging en benaderde ‘Memories’, in de hoop Emily te kunnen traceren. Anita Witzier en Sander de Kramer reisden met Sander Kuit naar New York.
“Ik heb zoiets van, we moeten er in ieder geval achter komen waar ze is, of ze nog leeft. Nee, ik zal het nooit los kunnen laten, dat sowieso niet.“
-Waarom ben je bezorgd om haar?
-Omdat ik haar gewoon weer wil ontmoeten. Omdat ik toen een tijdje met haar ben opgetrokken.
-Je voelde iets voor haar en vond haar aardig. Je wilde haar leven veranderen?
-Dat niet.
-Dat had je wel moeten doen.
-Misschien had ik dat moeten doen.
-En nu?
-Misschien kan het nu wel.
“Beste Sander,
Met wie ik de uitzending ook besprak, iedereen stelde zichzelf de vraag; wat wil die man nu eigenlijk? Was hij echt verliefd op Emily? Of was het een marketingplan om zijn carrière een boost te geven? Met welke intentie is hij op zoek gegaan? Kortom, het ontbrak wat mij betreft aan richting en geloofwaardigheid. Het is misschien een open deur, maar dat is nu juist de belangrijkste kwaliteit in het verleiden van dakloze mensen tot hulpverlening en contact. Wat ga je doen mocht je Emily gaan vinden? Heb je daar een plan voor bedacht? Emily was dakloos vanaf haar 10e levensjaar. Dat betekent dat zij een levensgroot trauma heeft opgebouwd. Het trauma dat er geen verleden en geen toekomst meer bestaat. Dat je geen identiteit meer hebt. Daaraan denken is te confronterend. De overtuiging dat het nooit meer goed gaat komen, wordt een self fulfilling prophecy. Dakloosheid wordt een ‘comfort zone’, hoe gek dat ook moge klinken. Emily onderging eenzelfde lot als de meeste dakloze mensen, toen je haar achterliet. Zij werd bevestigd in de idee dat mensen passanten in haar leven zijn. Om daklozen mensen uit die adequate staat van paranoia te krijgen heb je ‘breekijzers’ nodig. Make her an offer she can’t refuse. Doe haar een aanbod waarmee zij het vacuüm waarin zij al jaren leeft, wil opgeven voor een ander bestaan. Een bestaan waarin je jezelf kunt verbinden met andere mensen en een bestendige relatie kunt opbouwen. Een bestaan dat betekenis heeft voor jou. Een bestaan waarin je op beloftes kunt vertrouwen. Neem haar de volgende keer mee en als dat niet anders kan, wat waarschijnlijk is, laat haar dan niet onbezoldigd achter. En, ik denk graag met je mee. Dakloze mensen hebben dezelfde verlangens als de meeste mensen. Liefde, respect, een huis, een relatie. Vertrouw op je ‘gut feeling’. Daar kun je van op aan. Emily ook.”
Rokus Loopik
Column December 2012
Straatjournaal Haarlem