Nummer 1: Verwacht geen onvoorwaardelijk positieve houding.
Als je stage gaat lopen, op een afdeling gaat werken, in een beschermde woonvorm gaat werken, in de maatschappelijke opvang gaat werken, in de GGZ gaat werken: verwacht dat er mensen rondlopen die niets nieuws willen leren. Dat er mensen werken die ‘alles bij het oude willen houden’. Die er geen prijs opstellen dat jij, die ‘net komt kijken’, met een weliswaar objectieve levenshouding, die wellicht al meer kennis tot zijn beschikking heeft, die vol met energie zit om zaken ten positieve te keren, daar ruchtbaarheid aan gaat geven.
Het geeft geen pas die mensen te veroordelen, want ze zitten net als hun cliënten ‘gevangen’ in een systeem waarvan ze, net als de cliënten, de uitgang niet meer kunnen vinden. Ook zij doen hun werk over het algemeen met het hart. Ze zijn niet op de wereld gekomen om het leven van hun medemens zuur te maken. Ze zijn alleen ‘de weg kwijt’.
Hoe kun je die mensen herkennen?
*In een overdracht valt in de eerste 10 zinnen 5 keer het woord ‘MOETEN’. *Ze hangen onderuit in hun stoel en maken geen aanstalten jou bij binnenkomst te begroeten en daarvoor op te staan. *Bij alles wat je zegt bedienen ze jou 10 van de 10 keer met een ‘JA-MAAR’-antwoord. *Ze laten je 9 van de 10 keer niet uitpraten. *Ze grijpen incidenten vaak aan om het gedrag van alle cliënten over 10 kammen te scheren. *In de eerste 10 dagen van jouw dienstverband wordt je daarvoor een keer apart genomen. Opdat je begrijpt hoe moeilijk de omstandigheden zijn waarin jij jouw werk moet doen. *Bij het introduceren van een nieuwe vorm van begeleiding, behandeling en/of communicatie wordt je uitgelegd dat ze dat al 10 jaren doen. *Op de vraag waarom de ijskast na het diner met een hangslot afgesloten wordt, hebben ze geen pasklaar antwoord, anders dan dat er een ongerede angst ontstaat dat de cliënten die ijskast gaan plunderen. *Een schriftelijke overdracht die altijd begint met de gevleugelde woorden: “Cle. zei…… en was rustig aanwezig”. *Collegae die het hoofd afwenden en zuchten als je iets wat jij wilt veranderen ter sprake brengt. *Als teamleden het grootste deel van hun dienst in de teamkamer achter een computer doorbrengen. *Als koffievlekken op tafels en vloeren niet meer schoongemaakt worden. *Wanneer teamleden vanuit hun stoel roepen dat ze ‘in overdracht’ zitten als een cliënt op de deur klopt en een vraag heeft. *Wanneer mensen vertellen dat ze het zullen ‘proberen’. *Proberen bestaat niet. Je doet iets of je doet het niet. *Als je na je dienst met het gevoel naar huis gaat dat je morgen niet terug wilt gaan. *Hulpverleners die al het werk (tafels dekken, afruimen, de afwas doen, ruimtes schoonhouden) laten liggen, in de hoop dat cliënten dat zelf oppakken. Zonder ‘liefde’ vaart niemand wel. Als er geen liefde is, dan dooft het licht in de ogen van mensen uit. *Als je geen ‘sparkles’ ziet in de ogen van medewerkers en cliënten.
Hoe houd jij je ‘geestelijke hygiëne’ en motivatie op peil?
*Zoek naar medewerkers en cliënten die verandering willen. *Sluit je daarbij aan. *Lees vakliteratuur. *Zorg dat je qua kennis iedereen 10 stappen voor blijft. *Ga op reis. Doe werkbezoeken. *Voer moedige gesprekken. *’Zaag mensen niet bij de knieën af’. *Prijs ze de Hemel in voor wat ze doen. Dat voelt vreemd. Evenwel, heeft veel meer effect. *Introduceer ervaringsdeskundigen en vrijwilligers in die teams. Iedere instelling beschikt tegenwoordig over een Herstel Academie. Leg contact met die mensen en nodig ze uit. *Nodig mensen van buiten, die niks met die instelling van doen hebben, een dagje uit om ‘mee te kijken’. *Maak leuke uitstapjes met cliënten. Ga de deur uit. Haal mensen uit hun zogenaamd beschermde omgeving. Het leven speelt zich buiten de deur af. *Blijf geloven in een Wereld die Werkt voor Iedereen. *Herstel, voor iedereen, is mogelijk. *Leg mensen liefdevol uit dat je liever niet meewerkt aan regels die mensen in hun vrijheid tot het maken van keuzes beperken. *Voorzie die voorziening van empowerende teksten en foto’s. ‘Where Hope greets you at the door and Recovery is the expectation. *Mensen en dus ook jij en ik, zijn behoudend. *Bedenk activiteiten waarmee je jezelf en anderen uit hun routines haalt. *Zet de TV uit. *Speel een spel. *Luister naar cliënten, 100%. Neem daar de tijd voor. Zij zijn jouw baken in een nieuw, verwarrend dienstverband. *Verwijder koffievlekken op tafels en vloeren, ook al betekent dat dat je dat elk uur van de dag moet doen. Motiveer cliënten om je daarbij te helpen. Geef nimmer aflatend het goede voorbeeld. Een schoon huis, is een ‘schoon hoofd’. *Schrijf jouw overdracht alsof je een column schrijft over een bijzondere gebeurtenis en/of ontmoeting. *Introduceer Kunst aan de muur in plaats van Regels. *Maak een ‘healing environment’ van jouw werkplek. *Heb plezier in je werk en de mensen om je heen. Je hebt het mooiste vak van de wereld gekozen. *Niemand is geboren met de opdracht om een ander het leven zuur te maken. *Scan een ruimte op stigmatiserende bordjes. Verleid de teamleider om ze te mogen verwijderen. Hang er Kunst voor in de plaats. *Gebruik in plaats van het woord ‘MOET’, ‘het helpt als’. *Laat dat je houding zijn bij elk gesprek wat je voert. *‘Ouders van’ hebben altijd gelijk. *Dan wordt elk gesprek hopelijk een piece of cake. Niet per se makkelijk, maar wel betekenisvol. *Provide in a loving and caring attitude. Dan gaan mensen gewoon doen waarop je al zo lang hoopte. Dus ook samen een maaltijd-ritueel volgen. Niemand is geboren om alleen te zijn. We zijn hier allemaal met een reden. Niemand kan ontsnappen aan dit Leven. We gaan allemaal een keer dood. *Grijp je kansen. Better make it Good!
Het zijn iets maar dan 10 Dingen Die Ze Je Niet Leren Als Je Hoopverlener Wilt Worden, geworden. Succes! Vandaag, morgen, overmorgen. Meer volgt.
