9 mei 2020 – FaceBook
“Kortgeleden kreeg ik een e-mail. Van Erik Zwinkels. We liepen ooit samen rond in Oslo en New York, op studiereis. Erik is een gerespecteerd en bevriend verpleegkundige en ervaringsdeskundige. Of hij langs mocht komen in the Living Museum? Hij wilde een paar kunstwerken in the Living Museum achterlaten. Uit de nalatenschap van zijn moeder.”
Het was niet de eerste keer en daarbij, het is altijd spannend als mensen kunst aanbieden ter expositie in the Living Museum. Ik zeg desalniettemin nooit Nee, want achter elk kunstwerk schuilt een verhaal en ik heb nog nooit iets gekregen wat de toets der hoopverleners niet kon doorstaan.
Ik was al een tijdje in gesprek met Erik, toen ik hem vroeg of hij de schilderijen had meegenomen.
–Zeker wel. Geef me een minuut, dan haal ik ze even uit mijn auto.
Slechts luttele seconden had ik nodig om te zien dat wat hij had meegenomen heel bijzonder was. Er was geen twijfel. Die zouden een prominente plek in mijn verzameling aan de muren van ons Levende Museum krijgen.
Tot mijn verbazing waren het zelfs drie werken die hij naar binnen torste en de Bul van een mij nog onbekende man.
Die dissertatie behoorde toe aan Dr. F.M. Havermans en is getiteld: De Magie in het denken van Schizophrenen en Natuurvolken.
Wat die hooggeleerde man met de moeder van Erik te maken had kon ik toen nog niet bevroeden. Wat die Bul met die andere drie kunstwerken te maken had, dat was mij een al even groot raadsel.
Erik deed mij uit de doeken dat het niet altijd goed was gegaan met zijn moeder. Ze ging gebukt onder een depressie en later in haar leven kwam er nog eens een alcoholverslaving bovenop.
Eén van haar therapeuten was dr. Havermans geweest. Een knappe, charismatische man, met stijl en hij was niet onbemiddeld. Daarbij vertoonde hij een opvallende gelijkenis met der Alte, beter bekend als Derrick, de hoofdpersoon uit de Duitse Krimi. Een knappe man en een spitting image van Horst Tappert, volgens Erik.
Wat tijdens die therapeutische relatie niet hoorde te gebeuren, afgezien van het leeftijdsverschil van 26 jaar tussen beiden, overkwam Frans en Ineke. Zij werden tot over de oren verliefd op elkaar.
Zij woonden tot aan de dood van dr. Havermans respectievelijk tegenover het Vredespaleis in Den Haag en later aan het Vrijthof in Maastricht. Hij overleed aan een hartaanval. De moeder van Erik overleed veel later, in 2002, aan complicaties tengevolge van haar verslaving.
Tijdens hun liefdesrelatie liet Frans Havermans twee kunstwerken maken door twee verschillende Haagse Kunstschilders, als eerbetoon en een ode aan zijn Ineke.
Weer een andere kunstschilder maakte het volgende fantastische werk.
Diep geraakt en verlegen, dat was ik en dan druk ik mij eufemistisch uit.
–Waarom wil je de schilderijen aan the Living Museum schenken? Ze horen eigenlijk bij jou aan de muur Erik.
-Ik vind dat de schilderijen hier meer op zijn plaats zijn dan bij mij thuis en ik beschouw het als een eer dat ze bij jou komen te hangen. Ik weet ook dat het verhaal er achter voor jou minstens zo belangrijk is als de schoonheid van de kunstwerken. Ik weet ook dat jij dat verhaal kunt vertellen aan de vele mensen die het Living Museum bezoeken. Ik heb je dat ook bij al die andere kunst horen doen. Bovendien, ik kan het mijn vriendin niet aandoen. Stel je voor, mijn moeder in die hoedanogeheid aan de muur.
Later verklapte Erik dat ook hij als jongetje verliefd was op zijn moeder
The story continues. Vandaag, 28 december 2020, ontving ik per post een vijfde en minstens zo bijzonder cadeau. Van Huub Beijers, voorheen Directeur Steunpunt GGZ Utrecht, heden psycholoog en medisch antropoloog.
Huub was nog niet zo lang geleden met Marina de Wit te gast in the Living Museum, op afstand en op afspraak. Zij waren de laatste gasten in ons Living Museum dat i.v.m. de C-factor gesloten was en omwille van het verlopen van ons huurcontract per 1 januari zal sluiten. Ik heb voor die gelegenheid pas op de plaats gemaakt bij elk kunstwerk. De laatste gasten komen maar één keer tenslotte. Ik heb kond gedaan van al die bijzondere verhalen. Dus ook het verhaal van Erik.
En toen had het Huub niet meer losgelaten
Hij had zich gewend tot Boekwinkel De Woudduif in de Hoofdstraat te Hoogezand. Dat is al een verhaal op zich. Ik hoor nog graag van Huub hoe je op zoek naar een boek in Hoogezand terecht komt.
Ik krijg er steeds weer kippenvel van.
Het pakketje van Huub bevatte het proefschrift van dr. F.M. Havermans. We spreken 1938, mind you.
Het verhaal is wat mij betreft natuurlijk nog niet rond. Ik ga op zoek naar die twee Haagse kunstenaars, in de hoop dat er ook voor hen nog een verhaal vastzit aan de prachtige schilderijen. Die verhuizen overigens mee naar mijn nieuwe studio en Living Museum-kantoor in Amsterdam. Vanuit die plek ga ik op zoek naar een nieuwe locatie.
Het spreekt voor zich dat ik de door Huub geschonken thesis in een glazen vitrine kastje bij de kunstwerken en de Bul zal voegen.
Maar niet alvorens het aandachtig te lezen. De laatste zin van zijn boek wil ik je niet onthouden.
Ik denk dat dr. Havermans en ik door één deur hadden gekund
Mooi verhaal over een liefde met een zwarte afloop.