The Reader. De Lezer. Het overkomt mij één keer in de zoveel jaar. Ik hoor iemand spreken, ik loop ergens tegenaan en mijn hart is gestolen. Ik kom er niet meer van los en ik wil er alles over weten. De vorige keer was het Housing First, in het jaar 2002, in New York. De Housing First Beweging groeit snel. In veel gemeenten wordt Housing First gezien als een alternatief voor beschermd wonen en de maatschappelijke opvang. Helaas is de woningmarkt in ernstige problemen geraakt en zijn er te weinig geschikte woningen beschikbaar.
14 Jaar later
Nauwelijks 14 jaar later zijn er evenwel dozijnen Housing First projecten in Nederland die dakloze mensen op een slimme en humane wijze aan een eigen woning helpen. Over de hele wereld, in elke wereldstad, scoort Housing First een succespercentage van minstens 85%. Dat betekent dat eenmaal gehuisveste mensen daar na jaren nog steeds wonen. Ondanks heftige problematiek.
Primary School Trauma
Voor diegenen die nog kampen met een Lagere School Trauma over hardop lezen is het even slikken. Maar er is, net als met Housing First, ook hoop. Echte, authentieke hoop. Want the Reader is de meest slimme, effectieve en goedkope methode om te werken aan herstel van een psychiatrische diagnose, dementie, een detentieverleden, arbeidsongeschiktheid en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Jane Davis en haar levenswerk
Het concept is bedacht door Jane Davis, uit Liverpool. Zoals met zoveel briljante ideeën is het bedacht vanuit frustratie en pijn. Jane leende op jonge leeftijd elk boek dat de plaatselijke bibliotheek op voorraad had: om te kunnen ontsnappen aan haar dagelijkse harde realiteit. Het betekende voor haar overleving en het bracht haar een levensinvulling. The Reader in London en Liverpool heeft 130 mensen in dienst die werken in verschillende wijken in beide steden.
Lezen is heel simpel, maar het moeilijkste wat er is, is simpel lezen.
(vrij vertaald naar Johan Cruijff, lees; “Voetballen is heel simpel”)
Het concept is simpel. Je vraagt een bibliotheek, een lunchroom of je een dagdeel in de week een ruimte mag gebruiken. Je zet er een tafel neer waar 15 mensen aan kunnen zitten. Je kiest een boek (literatuur) en voor elke sessie een gedicht dat bij het verhaal past. Je vraagt mensen of ze een passage hardop voor willen lezen of je geeft als Reader coach het goede voorbeeld als mensen schroom hebben. En dan slaat de verwondering toe.
Expect the unexpected
Want dan komen de persoonlijke verhalen op tafel. Aan de hand van wat mensen net voorgelezen hebben. Is het therapie? Nee, het gedicht en het verhaal zijn jouw houvast. En de hoop die in die verhalen ligt opgesloten. Gedeelde chemie op basis van het geschreven woord. Met 15 mensen een gedicht hacken dat je niet kent en waar je in eerste instantie niets van begrijpt, dat is pure magie. Het is helend en goed voor het zelfvertrouwen.
Illiterate, wat is dat eigenlijk?
Ik sprak in London een bejaarde deelnemer. Tijdens zijn eerste Reader sessies paste hij als hem gevraagd werd om hardop voor te lezen. “Ik kijk liever even de kat uit de boom. Ik luister graag naar de stemmen van alle anderen.” Niet lang daarna kwam de aap uit de mouw: de man kon niet lezen en schrijven. Nu volgt hij een opleiding en elke week is hij er als de kippen bij. De eenzaamheid en uitzichtloosheid zijn naar de achtergrond verdwenen.
Shared Reading is the new Recovery
Ik ben inmiddels gecertificeerd Reader Coach. En totaal verkocht. Geen verhaal en gedicht zijn meer hetzelfde. Ik kan tussen de regels door lezen, na 58 jaar. Mijn hardop lezen trauma voorbij.
Shared Reading Groups
Als je wilt deelnemen aan een Shared Reading Groep, neem dan contact met mij op. Binnenkort start er een groep in the Living Museum in Bennebroek. rokus@icloud.com
Deelname kost slechts €50 voor 4 bijeenkomsten van 2 tot 3 uur. Koffie, thee en frisdranken zijn gratis. “Hoop” bieden ook.
